Ukazała się monografia pt. Kontrola korespondencji autorstwa Macieja Rogalskiego (C.H. Beck 2016, s. 273).

Problematyka kontroli korespondencji przede wszystkim dotyczy szeroko rozumianego prawa karnego. W tym obszarze prawa pojawia się szereg zagadnień związanych z wydaniem korespondencji na potrzeby procesu karnego. Przede wszystkim dotyczą one rodzaju i zakresu udostępnianych informacji i danych. Ważne są także zagadnienia o charakterze proceduralnych (sposób i forma doręczenia postanowienia wydanego w trybie art. 218 § 1 k.p.k.; zaskarżenie tego postanowienia; zwrócenie zbędnej korespondencji) oraz o charakterze dowodowym, w szczególności w zakresie tajemnic zawodowych w aspekcie zakazów dowodowych. Wreszcie pojawia się szereg problemów o charakterze faktycznym dotyczących kwestii prawidłowego zabezpieczenia zgromadzonych materiałów i ich niszczenia zbędnych już dla postępowania materiałów.

Z pozyskiwaniem korespondencji na potrzeby procesu karnego łączy się bardzo ważny obszar działalności tzw. uprawnionych podmiotów np. Policji, w zakresie kontroli operacyjnej, której częścią jest uzyskiwaniu i utrwalaniu treści korespondencji, w tym korespondencji prowadzonej za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Obszar uregulowań prawnych uprawnionych podmiotów będących podstawową do prowadzenia kontroli operacyjnej wywoływał i wywołuje nadal liczne wątpliwości co do zgodności tych uregulowań z konstytucją które były także przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego oraz wątpliwości interpretacyjne w zakresie stosowania obowiązujących przepisów w tym zakresie. W szczególności kwestie te dotyczą zakresu uprawnień przyznanych tych podmiotom, trybu podejmowania decyzji w sprawie pozyskania i utrwalenia korespondencji, trybu kontroli podejmowanych w tym zakresie decyzji czy obowiązywania zasady subsydiarności.

Problematyka kontroli korespondencji nie dotyczy tylko zagadnień ściśle prawnokarnych, ale związana jest także z innymi dziedzinami prawa, w szczególności prawem cywilnym. Dotyka obszaru ochrony dóbr osobistych oraz związana jest z ochroną danych osobowych. Istotną z praktycznego punktu widzenia jest kwestia odpowiedzialności za dokonane naruszenia podlegającej ochronie korespondencji, które uzależniona jest od zakresu i rodzaju dokonanych naruszeń.

Żądania wydania korespondencji i ich kontroli adresowane są do podmiotów posiadających stosowne środki i zasoby pozwalające na realizację tych żądań. Czynności tych podmiotów są uregulowane w ustawach, przede wszystkim w Prawie telekomunikacyjnym oraz Prawie pocztowym. W obszarze tej praktyki powstaje szereg problemów związanych z kontrolą korespondencji. W szczególności dotyczą one sposobu realizacji tych obowiązków, okresu przechowywania zgromadzonych informacji i danych, usuwania zbędnych danych czy wreszcie konsekwencji prawnych niewykonania obowiązków na rzecz uprawnionych podmiotów, sądu i prokuratury.

W pracy zostały sformułowane wnioski oraz propozycje zmian w obecnych uregulowaniach prawnych o charakterze nie tylko materialnym czy procesowym, ale także ustrojowym, które powinno się przyczynić do realizacji konstytucyjnych standardów kontroli korespondencji, a także usprawniać w praktyce funkcjonowanie tych procesów zarówno dla podmiotów uprawnionych do żądania, jak i zobowiązanych do prowadzenia kontroli korespondencji.

<< wróć